Phát huy dân chủ trong sinh hoạt Đảng

Thảo luận công khai 

Chất lượng sinh hoạt Đảng có ý nghĩa hết sức quan trọng nên Đảng ta đặc biệt quan tâm chỉ đạo các cấp uỷ, tổ chức đảng phải nâng cao chất lượng sinh hoạt, phát huy dân chủ. Ngày 30-3- 2007, Ban Bí thư T.Ư Đảng ban hành Chỉ thị số 10- CT/TW về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Ban Tổ chức T.Ư có Hướng dẫn số 57-HD/BTCTW ngày 16-3-2006 về một số vấn đề nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Nhìn lại việc thực hiện cơ chế dân chủ trong sinh hoạt của các cấp ủy, tổ chức đảng ở tỉnh những năm gần đây cho thấy có những chuyển biến. 

Các cấp ủy, tổ chức đảng đã tăng cường thông tin, tuyên truyền phổ biến, quán triệt đường lối chủ trương và các nghị quyết, chỉ thị của Đảng đến đội ngũ cấp ủy viên và cán bộ, đảng viên. Đồng thời tích cực chỉ đạo thể chế hóa các chủ trương nghị quyết, chỉ thị của T.Ư Đảng bằng việc xây dựng các quy chế, quy định (như quy chế làm việc; bổ nhiệm cán bộ; bầu cử; về trách nhiệm nêu gương…), lấy đó làm cơ sở để tăng cường thực hiện dân chủ.

Việc thực hiện cơ chế dân chủ dựa trên nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách, quyết định theo đa số. Trước khi sinh hoạt có chuẩn bị các nội dung, cung cấp thông tin cần thiết cho cấp ủy viên, đảng viên. Các vấn đề quan trọng về KT-XH, quốc phòng - an ninh, xây dựng Đảng, chính quyền, đoàn thể được đưa ra bàn bạc công khai. Số lượng các ý kiến tham gia thảo luận có xu hướng ngày càng tăng, không khí thảo luận dân chủ, khách quan, thể hiện rõ tính chiến đấu. 

Nhiều đồng chí cấp ủy viên, đảng viên đã mạnh dạn, thẳng thắn đấu tranh với những biểu hiện tiêu cực, tham nhũng hoặc suy thoái tư tưởng đạo đức. Kết quả là đa số các cấp ủy, tổ chức đảng trong Đảng bộ tỉnh đã có sự chuyển biến về chất trong việc quán triệt triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị của cấp trên hoặc xây dựng các chủ trương, nghị quyết của cấp mình. Phần lớn các nghị quyết, chương trình, kế hoạch… đã thể hiện ý chí, nguyện vọng của tập thể, sát hợp với tình hình của địa phương, đơn vị nên sớm đi vào cuộc sống, góp phần giữ vững ổn định chính trị, phát triển KT-XH, cải thiện đời sống nhân dân.

Nhiều cấp ủy, tổ chức đảng đã có những cách làm hay, sáng tạo để phát huy cơ chế dân chủ. Tổ chức xin ý kiến rộng rãi của các tổ chức đảng cấp dưới hoặc ý kiến của các đoàn thể và nhân dân về một số chủ trương lớn, về nhận xét đánh giá cán bộ, đảng viên. Có những nội dung trong công tác cán bộ như quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm, giới thiệu nhân sự ứng cử…, sau khi thảo luận đã bỏ phiếu kín, quyết định theo đa số. Vì thế đã góp phần nâng cao hiệu quả công tác cán bộ, bảo đảm tính công khai, minh bạch hơn. 

Khắc phục hạn chế

Tuy  vậy, ở một số nơi, việc xây dựng các quy chế, quy định, quy trình để thực hiện cơ chế dân chủ có điểm bất cập, chưa đồng bộ. Quyền ứng cử, đề cử, tiến cử, bầu cử; phê bình, chất vấn đôi khi bị hạn chế… Ở không ít cấp ủy, tổ chức đảng, thường trực cấp ủy hoặc người bí thư (nhất là ở các tổ chức đảng trong các doanh nghiệp và một số đơn vị hành chính, sự nghiệp) chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm trong việc thực hiện cơ chế dân chủ, chuẩn bị nội dung sinh hoạt sơ sài, bàn bạc thảo luận hình thức, chiếu lệ.

Là người chủ trì điều hành sinh hoạt nhưng một số đồng chí bí thư, phó bí thư chưa tạo được bầu không khí cởi mở để mọi người phát biểu nêu chính kiến, chưa biết định hướng thảo luận vào những nội dung trọng tâm; chưa lắng nghe, phân tích chọn lọc tiếp thu các ý hay. Có những nội dung đưa ra thảo luận chỉ là hình thức, cuối cùng phương án do bí thư hoặc thường trực cấp ủy đưa ra vẫn được quyết định mặc dù vẫn còn những quan điểm trái ngược nhau. 

Về phía các đồng chí cấp ủy viên, đảng viên, nhiều người chưa hiểu rõ chức năng nhiệm vụ, thẩm quyền của cấp ủy, tổ chức đảng, quyền và nhiệm vụ của mình, chưa nắm chắc các nguyên tắc trong tổ chức sinh hoạt đảng, chưa tích cực học tập, nghiên cứu lý luận, nắm thực tiễn, lười suy nghĩ… do vậy không có đủ tư duy cần thiết để tham gia các ý kiến có giá trị. Một số người còn tự ti, ngại va chạm, sợ ảnh hưởng đến quyền lợi của cá nhân hay vì lợi ích nhóm nên không nêu chính kiến, không dám đấu tranh, chất vấn. Một số cấp ủy viên, đảng viên tiết lộ ý kiến phát biểu trong các buổi sinh hoạt Đảng ra bên ngoài tổ chức, gây mất đoàn kết nội bộ…  

Để khắc phục hạn chế trên, trước mắt cần tập trung thực hiện tốt một số giải pháp sau: Đổi mới nhận thức và thực hiện tốt hơn nguyên tắc tập trung dân chủ trong sinh hoạt Đảng; tích cực xây dựng, bổ sung hoàn thiện các quy chế, quy định về thực hiện cơ chế dân chủ; quan tâm kiện toàn cấp ủy, nâng cao phẩm chất, năng lực, trình độ của người đứng đầu cấp ủy, tổ chức đảng và đội ngũ đảng viên; đổi mới nội dung, hình thức sinh hoạt cấp ủy, tổ chức đảng; tăng cường dân chủ trong đời sống xã hội, phát huy vai trò của MTTQ Việt Nam và tổ chức thành viên tham gia xây dựng Đảng. 

Cụ thể hóa và thực hiện đồng bộ những giải pháp này sẽ giúp củng cố, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của các tổ chức đảng hiện nay, góp phần thực hiện tốt các mục tiêu nhiệm vụ đại hội đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2010-2015 đã đề ra.

TS. Thân Minh Quế - Tỉnh ủy viên, Hiệu trưởng Trường Chính trị tỉnh Bắc Giang